Kennisbank
De rol van ouders bij het opvoeden van kinderen met autisme
De invloed van ouders op kinderen met autisme is een belangrijk en veelzijdig onderwerp. Er wordt vaak uitgebreid besproken hoe ouders een cruciale rol spelen in de ontwikkeling van kinderen met autisme, zowel positief als negatief. Ouders kennen hun kinderen heel goed en kunnen daarmee op verschillende manieren bijdragen aan de groei, het welzijn en de ontwikkeling van hun kind. Dit heeft vervolgens een enorme impact op de manier waarop een kind met autisme zich ontwikkelt.
Ondersteuning bij sociaal-emotionele ontwikkeling
Creëren van structuur en voorspelbaarheid
Acceptatie en begrip
De invloed van ouders op kinderen met autisme is belangrijk voor de ontwikkeling van het kind.
Hier zijn enkele belangrijke punten over de invloed van ouders:
1. Ondersteuning bij sociaal-emotionele ontwikkeling
• Aandacht voor gevoeligheid en communicatie:
Kinderen met autisme kunnen moeite hebben met het begrijpen van sociale signalen en het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Ouders kunnen hierin een sleutelrol spelen door het kind te helpen bij het ontwikkelen van deze vaardigheden. Dit kan bijvoorbeeld door het voordoen van sociale interacties of het aanleren van vaardigheden zoals het begrijpen van gezichtsuitdrukkingen, gepast reageren in sociale situaties en uitleg geven over waarom anderen bijvoorbeeld oogcontact maken. Daarbij is het net zo belangrijk om de omgeving uit te leggen waarom kinderen met autisme het lastig vinden om bijvoorbeeld oogcontact te maken.
• Emotionele regulatie:
Veel kinderen met autisme hebben moeite met het reguleren van hun emoties, vooral in stressvolle of overweldigende situaties. Ouders kunnen helpen door een kalme en voorspelbare omgeving te bieden, het kind te leren hoe het zich kan kalmeren en te reageren op stressvolle situaties op een manier die het kind begrijpt en kan toepassen.
2. Creëren van structuur en voorspelbaarheid
• Routine en voorspelbaarheid:
Een van de kenmerken van autisme is dat kinderen vaak baat hebben bij routine en voorspelbaarheid. Ouders kunnen helpen door duidelijke en consistente routines te creëren in het dagelijks leven van hun kind, zodat het kind zich veilig en minder angstig voelt.
• Grensstelling en structuur:
Het geven van duidelijke grenzen en structuur is essentieel. Dit helpt het kind met autisme om te begrijpen wat er van hen wordt verwacht en kan hen een gevoel van veiligheid en controle geven. Het is belangrijk dat ouders geduldig en consistent zijn in het handhaven van deze grenzen.
3. Acceptatie en begrip
• Ouderacceptatie van het autisme:
Wellicht niet voor ieder altijd eenvoudig maar wel essentieel is dat ouders hun kind accepteren zoals het is, in plaats van te proberen het kind te “veranderen” om zich aan te passen aan maatschappelijke normen. Het erkennen van het autisme als een andere manier van functioneren in plaats van als een probleem is van groot belang voor zowel de ouder als het kind.
• Begrip voor de belevingswereld van het kind:
Ouders die de belevingswereld van hun kind begrijpen en hun eigen verwachtingen afstemmen op wat het kind kan, helpen het kind zich meer geaccepteerd en minder gefrustreerd te voelen. Dit kan het zelfvertrouwen van het kind vergroten en de relatie tussen ouder en kind versterken. Het gecreëerde zelfvertrouwen in de thuissituatie, zorgt weer voor het aan durven gaan van communicatie met anderen.
4. Interventies en ondersteuning
• Inzetten van specifieke strategieën:
Ouders hebben ook een grote rol bij het implementeren van interventies die gericht zijn op het verbeteren van specifieke vaardigheden van het kind. Dit kunnen communicatieve vaardigheden zijn, sociale interactievaardigheden of het leren omgaan met emoties en stress. Ouders kunnen vaak een belangrijke brug vormen tussen therapieën en het dagelijks leven van het kind door technieken toe te passen in alledaagse situaties.
• Samenwerken met professionals:
De samenwerking tussen ouders en therapeuten, opvoeders of andere zorgprofessionals is belangrijk om een consistent ondersteuningsplan te creëren dat aansluit bij de behoeften van het kind. Ouders moeten zich gesteund voelen en goed geïnformeerd moeten worden om effectiever samen te werken met zorgprofessionals.
5. Ouderlijke stress en invloed op de opvoeding
• Stress en uitdagingen:
Ouderschap van een kind met autisme kan een grote bron van stress zijn, vooral als ouders geconfronteerd worden met moeilijkheden in het gedrag of de ontwikkeling van hun kind. Dit kan invloed hebben op de kwaliteit van de opvoeding. Ouders die goed ondersteund worden en zelf goed voor hun eigen mentale en emotionele gezondheid zorgen, zijn meer in staat om hun kind effectief te ondersteunen.
• Ouder-burn-out en zorgverdeling:
Het is belangrijk dat ouders niet in een situatie van overbelasting terechtkomen. In gezinnen waar beide ouders betrokken zijn, kan het verdelen van zorg en het bieden van emotionele steun aan elkaar helpen om de druk te verlichten. Ook kan familie, directe omgeving of hulpverlening hierin bijspringen om op momenten de ouder te kunnen ontlasten.
6. Betrokkenheid bij de maatschappij
• Interactie met de maatschappij:
Ouders hebben vaak een invloed op hoe een kind zich verhoudt tot de bredere maatschappij. Ouders kunnen hun kinderen helpen door hen voor te bereiden op sociale situaties buiten het gezin, zoals school, sport of andere sociale omgevingen. Dit kan door het kind te leren hoe het met de verwachtingen van anderen kan omgaan, maar ook door hen te beschermen tegen negatieve invloeden zoals stigmatisering of misverstanden over hun gedrag.
Kortom, de invloed van ouders is van groot belang in de ontwikkeling van kinderen met autisme. Ouders kunnen een enorme positieve impact hebben door het bieden van structuur, het bevorderen van communicatie, het tonen van acceptatie en het samenwerken met professionals. Tegelijkertijd moeten ouders zich bewust zijn van de uitdagingen die ze zelf kunnen ervaren en ervoor zorgen dat ze voldoende ondersteuning krijgen.
“Jij als ouder kent je kind het beste. Jij doet er toe!”
- Eline
Over mij
Ik ben Eline
Tijdens mijn jaren als gedragsspecialist en leerkracht in het basisonderwijs was ik altijd al nieuwsgierig naar hoe de juiste hulp te bieden aan kinderen met autisme. Later werd ik moeder van Zayn en begon mijn zoektocht hierin pas echt.