Socioschema en MAS1P

Wat is de MAS1P?

De MAS1P (Multidimensionaal Autisme Schema 1.0) is een model dat ontwikkeld is door Martine Delfos om de verschillende dimensies van autisme in kaart te brengen. Het is een poging om het complexe spectrum van autisme te begrijpen door te kijken naar verschillende facetten van de ontwikkeling van autistische mensen, waaronder sociale cognitie, communicatie, sensorische ervaringen en de manier waarop informatie wordt verwerkt.

Het MAS1P is specifiek gericht op het begrijpen van de verschillende aspecten van autisme en hoe deze zich uiten in het dagelijks leven van mensen met autisme. Dit model biedt een gestructureerde manier om per persoon het verschil van symptomen en gedragingen te begrijpen en om de ervaringen van mensen met autisme in sociale omgevingen te plaatsen.

Het Socioschema en de MAS1P

In het kader van de MAS1P is het socioschema van cruciaal belang, omdat het helpt bij het verklaren van de manier waarop mensen met autisme sociale situaties begrijpen en reageren. Delfos stelt dat autistische mensen vaak moeite hebben met het lezen van sociale signalen, zoals gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal en de impliciete normen die in gesprekken bestaan. Dit kan leiden tot misverstanden of problemen in sociale interacties.

Het socioschema verwijst naar de mentale representatie die iemand heeft van sociale relaties en interacties. Dit schema helpt om te begrijpen hoe mensen sociale contexten interpreteren en welke sociale regels en normen ze toepassen. Bij mensen met autisme kan dit socioschema anders geconfigureerd zijn dan bij neurotypische mensen. Waar Delfos in haar boeken ook meermaals naar verwijst is de theorie van het socioschema met de MAS1P, namelijk de S-MAS1P. Hierbij spreekt ze bij autisme over een vertraagde en een versnelde ontwikkeling tegelijk. Waarbij iemand met een ’typische ontwikkeling’ eerst sociaal-emotioneel, dan cognitief ontwikkelt. Zie je bij autisme een ontwikkeling eerst op cognitief gebied, later op sociaal-emotioneel.

Kenmerken van het Socioschema bij Autisme:

1. Beperkingen in Sociale Informatieverwerking: Mensen met autisme verwerken vaak sociale informatie op een andere manier. In plaats van intuïtief sociale signalen op te pikken, moeten ze meer bewuste cognitieve inspanningen leveren om sociale regels en verwachtingen te begrijpen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat ze expliciet leren hoe bepaalde gedragingen in verschillende sociale contexten gepast zijn.
2. Moeite met Sociale Aangelegenheden: Omdat het socioschema van mensen met autisme vaak minder flexibel is, kunnen zij moeite hebben met het aanpassen van hun gedrag aan de dynamiek van een sociale situatie. Dit kan leiden tot het niet begrijpen van sarcasme, het moeilijk vinden om emoties van anderen te herkennen of het onbedoeld overtreden van sociale conventies.
3. Cognitieve Rigideerbaarheid: Het vermogen om flexibel te reageren op veranderingen in een sociale situatie kan beperkt zijn. Mensen met autisme kunnen vasthouden aan vaste patronen en routines in sociale interacties, omdat deze voorspelbaar en minder verwarrend voor hen zijn.
4. Onvermogen om Impliciete Sociale Normen te Lezen: Autistische mensen vinden het vaak moeilijk om non-verbale communicatie, zoals gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal, te begrijpen. Dit kan het lastig maken om de gevoelens of bedoelingen van anderen te interpreteren, wat weer kan leiden tot misverstanden.

Het Socioschema in de Context van het MAS1P

In de MAS1P wordt het socioschema niet gezien als een statisch concept, maar als iets dat zich in de loop van de tijd kan ontwikkelen. Delfos stelt dat er verschillende stadia of niveaus van sociale cognitie en interactie zijn bij mensen met autisme, afhankelijk van hun ervaring en de ondersteuning die ze ontvangen. De ontwikkeling van een sociaal schema wordt dus beïnvloed door:
1. Ervaring: Hoe meer ervaring iemand heeft met sociale interacties, hoe meer hun socioschema kan uitbreiden en verfijnen. Dit kan leiden tot een beter begrip van sociale situaties.
2. Ondersteuning: Mensen met autisme hebben baat bij gestructureerde begeleiding en duidelijke uitleg over sociale verwachtingen. Dit kan helpen bij het ontwikkelen van een meer effectief socioschema.
3. Interactie met anderen: De interactie met andere mensen, zowel met als zonder autisme, speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van het socioschema. Positieve sociale interacties kunnen het sociale begrip verbeteren, terwijl negatieve ervaringen of sociale uitsluiting het begrip kunnen verstoren.

Implicaties voor Behandeling en Ondersteuning

De MAS1P benadrukt de noodzaak van een holistische benadering van autisme, waarin niet alleen wordt gekeken naar de symptomen, maar ook naar de onderliggende sociale cognitie en het socioschema. Je kijkt dus achter het gedrag en neemt daarin mee dat de ontwikkeling bij autisme een andere volgorde in rijping heeft. Dit heeft gevolgen voor behandelingsstrategieën:
• Sociale Vaardigheidstraining: Aangezien autistische mensen vaak moeite hebben met het begrijpen van sociale signalen, kan sociale vaardigheidstraining helpen om het socioschema te versterken en sociale interacties te verbeteren.
• Individuele Benadering: Omdat het socioschema van elk individu uniek is, is het belangrijk om de behandeling en ondersteuning aan te passen aan de specifieke behoeften en capaciteiten van de persoon met autisme.
• Ondersteuning bij Sociale Contexten: Het expliciet aanleren van sociale regels en het bieden van gestructureerde, voorspelbare sociale situaties kunnen helpen bij het ontwikkelen van een beter begrip van sociale dynamiek.

Conclusie

Het concept van het socioschema binnen het MAS1P biedt waardevolle inzichten in de manier waarop mensen met autisme sociale situaties verwerken en navigeren. Door autisme te begrijpen als een atypische, maar legitieme, ontwikkeling van de sociale cognitie, kunnen behandelings- en ondersteuningsstrategieën effectiever worden aangepast aan de unieke behoeften van autistische mensen. Het model benadrukt het belang van ervaring, begeleiding en interactie voor de ontwikkeling van het socioschema, wat kan leiden tot betere sociale integratie en zelfbegrip.