Autisme als atypische ontwikkeling

Volgens Martine Delfos moet autisme niet worden gezien als een pathologie (ziekte) of stoornis, maar als een atypische manier van ontwikkeling. Dit betekent dat mensen met autisme zich anders ontwikkelen dan de meeste mensen, maar niet noodzakelijkerwijs in een minderwaardige of beschadigde manier. Delfos stelt dat de hersenen van autistische mensen anders functioneren en dat dit hen in staat stelt op unieke wijze te denken, te voelen en te reageren op de wereld om hen heen.

In tegenstelling tot de gangbare opvatting, waarbij autisme vaak wordt gepresenteerd als een aandoening die “genezen” moet worden, is Delfos van mening dat het belangrijker is om deze atypische ontwikkeling te begrijpen en te respecteren. Dit impliceert dat mensen met autisme niet “gerepareerd” hoeven te worden, maar dat hun unieke denkwijze en ervaringen kunnen bijdragen aan een rijkere, gevarieerdere samenleving.

De Atypische ontwikkeling in de praktijk

Delfos maakt duidelijk dat autisme invloed heeft op verschillende aspecten van iemands ontwikkeling, zoals communicatie, sociale interactie en informatieverwerking. Autistische mensen ervaren vaak de wereld anders dan mensen zonder autisme. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat zij sterk focussen op details en moeite hebben met het verwerken van informatie in een bredere context. Ook kunnen zij gevoelig zijn voor prikkels zoals licht, geluid of geur, wat kan leiden tot overprikkeling.

Delfos stelt dat deze verschillen in ontwikkeling geen intrinsieke tekortkomingen zijn, maar juist wijzen op een andere manier van functioneren die zijn eigen waarde heeft. Het is belangrijk dat de omgeving zich aanpast aan deze verschillen, zodat autistische mensen hun volledige potentieel kunnen bereiken. Dit vraagt om begrip en aanpassing van de maatschappij, maar ook om een zorgvuldige benadering van opvoeding, onderwijs en therapie.

Het verschil tussen “normale” en “atypische” ontwikkeling

De theorie van Delfos benadrukt dat de typische ontwikkeling, die als norm wordt beschouwd, niet noodzakelijkerwijs de enige of beste manier van ontwikkelen is. In haar visie is de zogenaamde ‘normale’ ontwikkeling een constructie die voortkomt uit een cultureel en maatschappelijk kader. Dit betekent niet dat er geen waarde is in de zogenaamde ‘normale’ ontwikkeling, maar wel dat er geen reden is om deze als superieur te beschouwen. Atypische ontwikkeling is dus geen afwijking die gecorrigeerd moet worden, maar een ander pad van ontwikkeling dat net zo legitiem is.
Een belangrijk aspect van deze benadering is dat Delfos de nadruk legt op het belang van het individu. Ze spreekt ook van een diversiteit binnen de groep van mensen met autisme en benadrukt dat er geen “one-size-fits-all” benadering bestaat voor autistische mensen. Iedereen heeft unieke sterke punten, uitdagingen en behoeften, die gerespecteerd moeten worden.

Tips voor therapie en onderwijs

Een van de belangrijkste gevolgen van Delfos’ theorie is dat de behandeling van autisme niet gericht moet zijn op het “normaliseren” van gedrag, maar eerder op het versterken van de eigen mogelijkheden van een persoon. In plaats van te focussen op het “heropvoeden” van een autistische persoon, moet de focus liggen op het verbeteren van communicatie, het bevorderen van zelfstandigheid en het ondersteunen van hun persoonlijke ontwikkeling.
In het onderwijs kan deze benadering betekenen dat er ruimte moet zijn voor alternatieve leerwegen en dat lesmethoden aangepast moeten worden aan de behoeften van autistische leerlingen. Delfos pleit voor onderwijs dat is gebaseerd op begrip van de unieke manier van denken van deze leerlingen, in plaats van rigide standaarden en tests die niet aansluiten bij hun capaciteiten.

Er vielen puzzelstukje op z’n plek

Tijdens mijn zoektocht voor Zayn merkte ik regelmatig op dat ik herhalend vond dat er iets ontbrak in de uitleg van autisme. Voor mij is wat de theorie dit Martine Delfos schetst raak, herkenbaar en ergens ook troostend. Martine Delfos’ theorie over autisme als atypische ontwikkeling biedt een verfrissend perspectief op hoe autisme jarenlang is. In plaats van het te zien als een aandoening die moet worden verholpen, moedigt Delfos ons aan om autisme te begrijpen als een natuurlijke variant van de menselijke ontwikkeling. Dit zorgt voor meer ruimte voor het accepteren van verschillen, het verbeteren van onderwijs en zorg, en het bieden van een samenleving die ruimte maakt voor diversiteit in alle vormen.

Boekentips Martine Delfos

• Autisme als atypische ontwikkeling
• Een wondere wereld
• Autisme op school